ਹਫ਼ਤੇ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਦਿਨ, ਸੋਮਵਾਰ, ਭਾਰਤੀ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਲਈ ‘ਬਲੈਕ ਮੰਡੇ’ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ। ਬੀਐਸਈ ਸੈਂਸੈਕਸ 3000 ਅੰਕਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਡਿੱਗ ਗਿਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਨਿਫਟੀ ਵੀ 1000 ਅੰਕਾਂ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਨਾਲ ਹੇਠਾਂ ਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਏਸ਼ੀਆਈ ਸਟਾਕ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ ਮਚ ਗਈ। ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਵੱਲੋਂ ਟੈਰਿਫ ਐਲਾਨਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸਟਾਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੇ ਹਨ।
ਏਸ਼ੀਆ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਤੱਕ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ
ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਏਸ਼ੀਆਈ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ ਮਚ ਗਈ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਡਿੱਗ ਗਏ। ਹਾਂਗ ਕਾਂਗ ਦਾ ਹੈਂਗ ਸੇਂਗ 9.24 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ, ਜਾਪਾਨ ਦਾ ਨਿੱਕੇਈ 8.50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਡਿੱਗਿਆ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ 7 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ, ਚੀਨੀ ਬਾਜ਼ਾਰ 5.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ, ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ 4.2 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਡਿੱਗਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ 4.1 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਤੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ 3.6 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਡਿੱਗ ਗਿਆ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਸੈਂਸੈਕਸ ਲਗਭਗ 3900 ਅੰਕਾਂ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਨਾਲ ਹੇਠਾਂ ਆ ਗਿਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਨਿਫਟੀ ਵੀ 1000 ਅੰਕਾਂ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਨਾਲ ਹੇਠਾਂ ਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਬੀਐਸਈ ਮਿਡਕੈਪ ਅਤੇ ਸਮਾਲਕੈਪ ਸੂਚਕਾਂਕ ਵਿੱਚ 10 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਕਰੈਸ਼ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ…
1- ਟਰੰਪ ਦੇ ਟੈਰਿਫ ‘ਤੇ ਬਿਆਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਿਕਵਾਲੀ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ
ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਟਰੰਪ ਵੱਲੋਂ ਟੈਰਿਫ ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਐਲਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਲਗਭਗ ਹਰ ਵੱਡੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਵਿਕਰੀ ਦੇਖੀ ਗਈ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਟਰੰਪ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਟੈਰਿਫ ਨੀਤੀਆਂ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਦਾ ਕੋਈ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
2- ਮੰਦੀ ਦਾ ਗਹਿਰਾਉਂਦਾ ਖ਼ਤਰਾ
ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਟਰੰਪ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 180 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਲਗਾਏ ਗਏ ਟੈਰਿਫਾਂ ‘ਤੇ ਆਪਣਾ ਸਖ਼ਤ ਰੁਖ਼ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਘਬਰਾਹਟ ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਮੰਦੀ ਦੇ ਵਧਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
3- ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਾ ਜੋਖਮ
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਟਰੰਪ ਟੈਰਿਫ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਾਉਣਗੇ, ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਲਾਭਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾ ਦੇਣਗੇ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਵੇਗੀ, ਜਿਸਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ‘ਤੇ ਪਵੇਗਾ। ਦਰਅਸਲ, ਟੈਰਿਫ ਲਗਾਉਣ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸਾਮਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਵਾਧੂ ਟੈਰਿਫ ਲਗਾ ਕੇ ਚੀਨ ਦੀ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨੇ ਇਹ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਵਪਾਰ ਜੰਗ ਵਿਸ਼ਵ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਝਟਕਾ ਦੇਵੇਗੀ।
4- ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਉਦਾਸੀਨਤਾ
ਭਾਰਤੀ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਅਗਲਾ ਕਾਰਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਉਦਾਸੀਨਤਾ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਤੋਂ ਪੈਸਾ ਕਢਵਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸੂਚਕਾਂਕ ‘ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ।
