Maa Kalratri Katha: ਬੁੱਧਵਾਰ ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਰਾਤਿਆਂ ਦੇ 7ਵੇਂ ਦਿਨ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਮਾਂ ਕਾਲਰਾਤਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਦੀ ਪੂਜਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਨਰਾਤਿਆਂ ਦਾ ਸੱਤਵਾਂ ਦਿਨ ਮਾਂ ਕਾਲਰਾਤਰੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਮਾਂ ਕਾਲਰਾਤਰੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਾਂ ਕਾਲਰਾਤਰੀ ਮਾਂ ਪਾਰਵਤੀ ਦਾ ਭਿਆਨਕ ਰੂਪ ਹੈ। ਮਾਂ ਕਾਲਰਾਤਰੀ ਨੂੰ ਸ਼ੁਭੰਕਾਰੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਮਾਂ ਕਾਲਰਾਤਰੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਰਸਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕਰਨ ਨਾਲ ਤੰਤਰ-ਮੰਤਰ ਦੇ ਪ੍ਰਕੋਪ ਤੋਂ ਵੀ ਛੁਟਕਾਰਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਝਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਭਗਵਾਨ ਇੰਦਰ ਦੁਆਰਾ ਨਮੁਚੀ ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਦੈਂਤ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਲਈ ਸ਼ੁੰਭ ਅਤੇ ਨਿਸ਼ੁੰਭ ਨਾਮ ਦੇ ਦੋ ਦੁਸ਼ਟ ਦਾਨਵਾਂ ਨੇ ਰਕਤਬੀਜ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਹੋਰ ਦੈਂਤ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਸਰੀਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਜਿੰਨੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਕਾਰਨ ਡਿੱਗੀਆਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਲ ਤੋਂ ਕਈ ਦੈਂਤ ਪੈਦਾ ਹੋਏ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਸਾਰੇ ਦੈਂਤਾਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਪੂਰੇ ਦੇਵਲੋਕ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿਚ ਕਰ ਲਿਆ।
ਰਕਤਬੀਜ ਦੇ ਨਾਲ ਮਹਿਸ਼ਾਸੁਰ ਦੇ ਦੋਸਤਾਂ ਚੰਡ ਅਤੇ ਮੁੰਡ ਨੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿਚ ਉਸਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਨੇ ਮਾਰਿਆ ਸੀ। ਚੰਡ-ਮੁੰਡਾ ਦੇ ਕਤਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਰੇ ਦੈਂਤ ਕ੍ਰੋਧ ਨਾਲ ਭਰ ਗਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ, ਤਿੰਨਾਂ ਲਕਾਂ‘ਤੇ ਆਪਣਾ ਰਾਜ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾ ਦਿੱਤੀ। ਦੈਂਤਾਂ ਦੇ ਆਤੰਕ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਹੋਏ ਸਾਰੇ ਦੇਵਤੇ ਹਿਮਾਲਿਆ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਪਾਰਵਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕੀਤੀ।
ਮਾਤਾ ਪਾਰਵਤੀ ਨੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਸਮਝਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਚੰਡਿਕਾ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰਣ ਕੀਤਾ। ਦੇਵੀ ਚੰਡਿਕਾ ਸ਼ੁੰਭ ਅਤੇ ਨਿਸ਼ੁੰਭ ਦੁਆਰਾ ਭੇਜੇ ਗਏ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੈਂਤਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ। ਪਰ ਚੰਦ, ਮੁੰਡ ਅਤੇ ਰਕਤਬੀਜ ਵਰਗੇ ਦੈਂਤ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਸਨ। ਫਿਰ ਦੇਵੀ ਚੰਡਿਕਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਤੋਂ ਕਾਲਰਾਤਰੀ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਕੀਤੀ।
ਮਾਤਾ ਕਾਲਰਾਤਰੀ ਨੇ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਰਕਤਬੀਜ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਖੂਨ ਦੀ ਇੱਕ ਬੂੰਦ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਡਿੱਗੀ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੋਰ ਮਹਾਨ ਦੈਂਤ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਮਾਤਾ ਕਾਲਰਾਤਰੀ ਬਹੁਤ ਕ੍ਰੋਧਿਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਰਕਤਬੀਜ ਵਰਗੀ ਹਰ ਦੈਂਤ ਦਾ ਖੂਨ ਪੀਣ ਲੱਗ ਪਈ। ਮਾਤਾ ਕਾਲਰਾਤਰੀ ਨੇ ਰਕਤਬੀਜ ਦੇ ਖੂਨ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਡਿੱਗਣ ਤੋਂ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਦੈਂਤਾਂ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਸ਼ੁੰਭ ਅਤੇ ਨਿਸ਼ੁੰਭ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਤਿੰਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਮਾਂ ਦੇ ਇਸ ਰੂਪ ਨੂੰ ਚਾਮੁੰਡਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਪਤਮੀ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਅਤੇ ਅਸ਼ਟਮੀ ਦੇ ਆਗਮਨ ਸਮੇਂ ਕਾਲਰਾਤਰੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ। ਤੰਤਰ ਸਾਧਨਾ ਲਈ ਵਿਧਿਆਧਾਮ ਦੇ ਸ਼ਿਵਪੁਰ ਸਥਿਤ ਮਾਂ ਤਾਰਾ ਮੰਦਿਰ, ਅਸ਼ਟਭੁਜਾ, ਕਾਲੀਖੋਹ, ਭੈਰਵ ਕੁੰਡ ਅਤੇ ਮੋਤੀਆ ਤਲਾਬ ‘ਤੇ ਤੰਤਰ ਭਗਤ ਸਾਧਨਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।