ਰਮੇਸ਼ ਸਰਾਫ ਧਮੋਰਾ
Opinion: ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਗਿਆਨ ਅਧੂਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਲਕੁਲ ਸੱਚ ਹੈ। ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਅਧਿਆਪਕ ਸਾਡੀ ਮਾਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਜਨਮ ਲੈਂਦਿਆਂ ਹੀ ਸਭ ਹਰ ਗੱਲ ਦਾ ਗਿਆਨ ਦੇਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਰ ਬੱਚੇ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਗੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਸਗੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਚੰਗੇ-ਮਾੜੇ ਦਾ ਗਿਆਨ ਵੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਗੁਰੂਕੁਲ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕ ਕੋਲ ਰਹਿ ਕੇ ਸਾਲਾਂ ਬੱਧੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਗੁਰੂ ਆਪਣੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰ ਬਣਨ ਦਾ ਪਾਠ ਵੀ ਪੜ੍ਹਾਇਆ। ਇਸੇ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ “ਗੁਰੂ ਗੋਵਿੰਦ ਦੋਊ ਖੜ੍ਹੇ ਕਾਕੇ ਲਗੁ ਪਾਇ, ਬਲਿਹਾਰੀ ਗੁਰੂ ਆਪੇ ਗੋਵਿੰਦ ਦੀਓ ਬਤਾਏ”। ਗੁਰੂ ਦਾ ਸਥਾਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲੋਂ ਵੱਡਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਗੁਰੂ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਮਨੁੱਖ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਸੰਵਾਰਨ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਸਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਹ ਸਾਡੇ ਗਿਆਨ, ਹੁਨਰ ਦੇ ਪੱਧਰ, ਆਤਮ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਆਦਿ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਸਹੀ ਆਕਾਰ ਵਿੱਚ ਢਾਲਦੇ ਦਨ। ਕਬੀਰ ਦਾਸ ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਸਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕ ਦੇ ਕੰਮ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ ਹੈ:-
“ਗੁਰੂ ਘੁਮਿਆਰ ਸ਼ਿੱਸ਼ ਕੁੰਭ ਹੈ, ਘੜ੍ਹਿ ਘੜ੍ਹਿ ਕਾਢ੍ਹੇ ਖੋਟ, ਅੰਤਰ ਹਾਥ ਸਹਾਰ ਦੈ, ਬਾਹਰ ਬਾਹੈ ਚੋਟ”
ਕਬੀਰ ਦਾਸ ਜੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਧਿਆਪਕ ਘੁਮਿਆਰ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪਾਣੀ ਦੇ ਘੜੇ ਵਾਂਗ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸ ਨੇ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਬਾਹਰੋਂ ਘੜੇ ਨੂੰ ਮਾਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹ ਸਹਾਰਾ ਦੇਣ ਲਈ ਆਪਣਾ ਇੱਕ ਹੱਥ ਵੀ ਅੰਦਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
ਅਧਿਆਪਕ ਸਾਨੂੰ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਲਤਾ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਹੁਨਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਅਧਿਆਪਕ ਸਾਡੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਚਰਿੱਤਰ ਨੂੰ ਢਾਲਣ ਅਤੇ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੋ। ਇੱਕ ਚੰਗੇ ਨਾਗਰਿਕ ਬਣਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਧਿਆਪਕ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਨਵੇਂ ਅਰਥ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਸਹੀ ਰਸਤਾ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਕੁਝ ਵੀ ਗਲਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਬਾਹਰੋਂ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਹਰੇਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਕਾਮਨਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਸ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੂੰ ਨਾ ਭੁੱਲੋ ਜੋ ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਉਹ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਕਦੇ ਅੱਗੇ ਨਹੀਂ ਵਧਦਾ। ਅਧਿਆਪਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਨੂੰ ਢਾਲਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਨਿਰਸਵਾਰਥ ਵਿਅਕਤੀ ਹੈ ਜੋ ਖੁਸ਼ੀ ਖੁਸ਼ੀ ਆਪਣਾ ਸਾਰਾ ਗਿਆਨ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਅਧਿਆਪਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਅਸਲ ਨਿਰਮਾਤਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਆਕਾਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਇ, ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹਨੇਰਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਾਂਗ ਬਲਦੇ ਰਹਿਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਧਿਆਪਕ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਤੰਭ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਆਪਣੇ ਚੇਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਰਸਤਾ ਦਿਖਾ ਕੇ ਹਨੇਰੇ ਤੋਂ ਚਾਨਣ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੇ ਗਿਆਨ ਨਾਲ ਫੈਲੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੂਰੋਂ ਹੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਾਡੀ ਕੌਮ ਅਨੇਕਾਂ ਲਾਈਟਾਂ ਨਾਲ ਰੋਸ਼ਨ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਅਧਿਆਪਕ ਦਿਵਸ ਵਧੀਆ ਮੌਕਾ ਹੈ।
ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਪੈਰ ਛੂਹ ਕੇ ਸਤਿਕਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਬਦਲ ਗਏ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਅਧਿਆਪਨ ਕੋਈ ਕਿੱਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸਗੋਂ ਜੋਸ਼ ਅਤੇ ਸ਼ੌਕ ਦਾ ਕੰਮ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਰੋਜ਼ੀ ਰੋਟੀ ਕਮਾਉਣ ਦਾ ਸਾਧਨ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਧਿਆਪਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਗਾਈਡ, ਸਲਾਹਕਾਰ, ਦੋਸਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸੰਤ ਤੁਲਸੀ ਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਪੰਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।
“ਜਾਕੀ ਰਹੀ ਭਾਵਨਾ ਜੈਸੀ, ਪ੍ਰਭੂ ਮੂਰਤ ਦੇਖੀ ਤਿੱਨ ਤੈਸੀ”
ਸੰਤ ਤੁਲਸੀ ਦਾਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਪਰਮਾਤਮਾ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਸੋਚਦਾ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ ਅਰਜੁਨ ਨੇ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਮਿੱਤਰ ਮੰਨਿਆ। ਮੀਰਾ ਬਾਈ ਨੇ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰੇਮੀ ਬਣਾਇਆ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਧਿਆਪਕ ਸਮਾਜ ਦਾ ਮਾਰਗ ਦਰਸ਼ਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਸਕੂਲਾਂ, ਕਾਲਜਾਂ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਅਧਿਆਪਕ ਦਿਵਸ ਬੜੀ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਵਧਾਈਆਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਅਧਿਆਪਕ ਦਿਵਸ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਧਿਆਪਕ ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ। ਅਧਿਆਪਕ ਦਿਵਸ ‘ਤੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਸਕੂਲਾਂ ‘ਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਸੌ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਅਧਿਆਪਕ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡਾ: ਸਰਵਪੱਲੀ ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ 5 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਅਧਿਆਪਕ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਡਾ: ਸਰਵਪੱਲੀ ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ 1962 ਤੋਂ ਅਧਿਆਪਕ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਨੂੰ ਅਧਿਆਪਕ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡਾ: ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਦਾ ਜਨਮ 5 ਸਤੰਬਰ 1888 ਨੂੰ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਤਿਰੂਮਨੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਸ਼ੌਕੀਨ ਸੀ ਅਤੇ ਸਵਾਮੀ ਵਿਵੇਕਾਨੰਦ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਸੀ। ਡਾ: ਸਰਵਪੱਲੀ ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਅਧਿਆਪਕ ਸਨ। ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ 40 ਸਾਲ ਅਧਿਆਪਨ ਕਿੱਤੇ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਉਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਅਤੇ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸਨ। ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਪਹਿਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ਅਤੇ ਹਰ ਸਾਲ 5 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਅਧਿਆਪਕ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਜਤਾਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ 17 ਅਪ੍ਰੈਲ 1975 ਨੂੰ ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ ਹੋਈ।
ਡਾ: ਸਰਵਪੱਲੀ ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਨੇ 1909 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਕਾਲਜ, ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਨ ਪੇਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਕੇ ਇੱਕ ਦਰਸ਼ਨ ਅਧਿਆਪਕ ਵਜੋਂ ਆਪਣਾ ਕੈਰੀਅਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਬਨਾਰਸ, ਚੇਨਈ, ਕੋਲਕਾਤਾ, ਮੈਸੂਰ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਆਕਸਫੋਰਡ, ਲੰਡਨ ਵਰਗੀਆਂ ਕਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਸ਼ਨ ਪੜ੍ਹਾਇਆ। ਅਧਿਆਪਨ ਦੇ ਕਿੱਤੇ ਪ੍ਰਤੀ ਸਮਰਪਣ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਉਸਨੂੰ 1949 ਵਿੱਚ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਹਰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਤਰੀਕ ਵੱਖਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਧਿਆਪਕ ਦਿਵਸ ਚੀਨ ਵਿੱਚ 10 ਸਤੰਬਰ, ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ 6 ਮਈ, ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਆਖਰੀ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ, ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਵਿੱਚ 15 ਅਕਤੂਬਰ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ 5 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਓਮਾਨ, ਸੀਰੀਆ, ਮਿਸਰ, ਲੀਬੀਆ, ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ, ਯਮਨ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ, ਅਲਜੀਰੀਆ, ਮੋਰੋਕੋ ਅਤੇ ਕਈ ਇਸਲਾਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ 28 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਅਧਿਆਪਕ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਘਟਣ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਕਈ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੇ ਮਾੜੇ ਕੰਮਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਤੋਂ ਗਿਰਾਇਆ ਹੈ। ਸਕੂਲਾਂ-ਕਾਲਜਾਂ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਘਿਣਾਉਣੇ ਵਤੀਰੇ ਕਾਰਨ ਅਧਿਆਪਨ ਦਾ ਪਵਿੱਤਰ ਕਾਰਜ ਬਦਨਾਮ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜੋਕੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਚੇਲੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨਹੀਣਤਾ ਕਾਰਨ ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਅਕ ਮਾਹੌਲ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਅਤੇ ਚੇਲੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਮਿਲ ਕੇ ਗਿਆਨ ਦੀ ਲਾਟ ਜਗਾਉਣੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਅਧਿਆਪਕ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰਤਾ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਵੀ ਲੈਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਤਦ ਹੀ ਸਾਡਾ ਅਧਿਆਪਕ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣਾ ਸਾਰਥਕ ਹੋਵੇਗਾ।
(ਲੇਖਕ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਸਮਾਚਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ।)
ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ
