Maharashtra: ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਨਾਂਦੇੜ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਇੱਕ ਹੋਟਲ ਗਾਂਓ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ 11ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਇੱਕ ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਰ ਦਾ ਮੁੱਢਲਾ ਢਾਂਚਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਇਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਚਾਲੂਕਿਆ ਕਾਲ ਦੇ ਮੰਦਰਾਂ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋਟਲ ਵਿਖੇ ਸੰਭਾਲ ਦੇ ਕੰਮ ਦੌਰਾਨ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖ ਮਿਲੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਦਾਨੀਆਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ 1070 ਈਸਵੀ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੰਦਰਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਸੀ।
ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਇਲਾਕਾ ਕਦੇ ਕਲਿਆਣੀ ਚਲੁਕਿਆਂ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸੀ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਮੰਦਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਲਈ ਕਾਫੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸਥਿਤ ਕੁਝ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮੰਦਰਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ ਸੰਭਾਲ ਦਾ ਕੰਮ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਇਕ ਮੰਦਰ ਨੇੜੇ ਮਲਬਾ ਸਾਫ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਮੰਦਰ ਦੇ ਮੁੱਢਲੇ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕੀਤੀ। ਰਾਜ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਨਾਂਦੇੜ ਮੰਡਲ ਦੇ ਇੰਚਾਰਜ ਮੁਤਾਬਕ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਮੰਦਰ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਇੱਥੇ ਚਾਰ ਟੋਏ ਪੁੱਟੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੰਦਰ ਦੀ ਨੀਂਹ ਪਾਈ ਗਈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਵੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਾਨੂੰ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਇੱਟਾਂ ਵੀ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਇੱਟਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮੰਦਰ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਵਿਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦੇ ਨਾਲਗੋਂਡਾ ਵਿੱਚ ਦੋ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੰਦਰ ਮਿਲੇ ਹਨ
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਫਰਵਰੀ 2024 ਵਿੱਚ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦੇ ਨਲਗੋਂਡਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਚਲੁਕਿਆਂ ਕਾਲ ਦੇ ਦੋ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੰਦਰ ਮਿਲੇ ਸਨ। ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਗਿਆਨੀ ਵੀ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਏ। ਦਰਅਸਲ, ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਗਿਆਨੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਮੁਦੀਮਾਨਿਕਯਮ ਪਿੰਡ ‘ਚ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਕਰਵਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੱਥਰ ਟੁੱਟਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣੀ। ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਥਾਂ ਤੋਂ ਮਿੱਟੀ ਹਟਾਈ ਤਾਂ ਚਲੁਕਿਆਂ ਕਾਲ ਦੇ ਦੋ ਮੰਦਰ ਦੁਰਲੱਭ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲੇ। ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਮੰਦਰ 1300 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੀ ਪੁਰਾਣੇ ਹਨ। ਦੋਹਾਂ ਮੰਦਰਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਵੀ ਖਾਸ ਹਨ। ਇਕ ਮੰਦਰ ਵਿਚ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਦਾ ਕੁਝ ਹਿੱਸਾ ਬਚਿਆ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਦੂਜੇ ਵਿਚ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਵੀ ਹੈ। ਤਾਂਗੇਡਾ, ਨਾਗਾਰਜੁਨਕੋਂਡਾ ਅਤੇ ਵਾਰੰਗਲ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਕਸਬਿਆਂ ‘ਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਹਿੰਦੂਸਥਾਨ ਸਮਾਚਾਰ
