Ayushman Arogyam Mandir: ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਭਾਰਤ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਨ ਅਰੋਗਿਆ ਯੋਜਨਾ ਰਾਹੀਂ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਅਰੋਗਿਆ ਮੰਦਰਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। 5 ਅਪ੍ਰੈਲ 2025 ਤੱਕ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 1.76 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਰਗਰਮ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਅਰੋਗਿਆ ਮੰਦਰ (ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਕੇਂਦਰ) ਹਨ। ਜੋ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਾਉਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਨਵੰਬਰ 2024 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਕੇਂਦਰਾਂ ਅਤੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਕਲੀਨਿਕਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ‘ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਅਰੋਗਿਆ ਮੰਦਰ’ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ। ਦਰਅਸਲ ਇਹ ਯੋਜਨਾ 2018 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਇਸਨੂੰ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਭਾਰਤ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਕੇਂਦਰ (AB-HWCs) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2023 ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ‘ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਅਰੋਗਿਆ ਮੰਦਰ’ ਰੱਖਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਉਹ ਇਸ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਨਵੀਂ ਟੈਗਲਾਈਨ ‘ਅਰੋਗਯਮ ਪਰਮ ਧਨਮ’ ਬਣ ਗਈ। ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਬਿਹਤਰ ਸਿਹਤ ਇੱਕ ਬਿਹਤਰ ਭਵਿੱਖ ਦਾ ਰਸਤਾ ਹੈ।
ਹੁਣ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਸਹਿਤ ਕਿੰਨਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੁਫਤ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
· ਬੁਖਾਰ, ਖਾਂਸੀ, ਡੇਂਗੂ, ਮਲੇਰੀਆ
· ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਅਤੇ ਜਣੇਪੇ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ
· ਬਾਲ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਕਿਸ਼ੋਰ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ
· ਪਰਿਵਾਰ ਨਿਯੋਜਨ
· ਗਰਭ ਨਿਰੋਧਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰਜਨਨ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ
· ਸੰਚਾਰੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ
· ਗੈਰ-ਸੰਚਾਰੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ
· ਸ਼ੂਗਰ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਵਰਗੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜਾਂਚ
ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਅਰੋਗਿਆ ਮੰਦਰ ਦੇ ਵਿਆਪਕ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ (Comprehensive Primary Health Care) ਦੇ ਮੁੱਖ ਹਿੱਸੇ
· ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਨਿਰੰਤਰਤਾ – ਟੈਲੀ-ਸਿਹਤ
· ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਡਾਇਗਨੌਸਟਿਕਸ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ
· ਵਿੱਤ/ਪ੍ਰਦਾਤਾ ਭੁਗਤਾਨ ਸੁਧਾਰ
· ਮਜ਼ਬੂਤ ਆਈਟੀ ਸਿਸਟਮ
· ਖਰਚ ਸੇਵਾ ਡਿਲੀਵਰੀ
· ਗਿਆਨ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਈਵਾਲੀ
· ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤਾਂ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਹੁਨਰ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ
· ਭਾਈਚਾਰਕ ਲਾਮਬੰਦੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ
ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਭਾਰਤ ਯੋਜਨਾ “ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਨ ਅਰੋਗਿਆ ਯੋਜਨਾ” ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸਿਹਤ ਮਿਸ਼ਨ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਭਾਰਤ ਅਧੀਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੁਫ਼ਤ ਇਲਾਜ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਕੀਮ ਪੰਜਾਬ ਸਮੇਤ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, 31 ਜਨਵਰੀ, 2025 ਤੱਕ, ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ 8.5 ਕਰੋੜ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੇ ਪੈਨਲ ਵਾਲੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਇਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 4.2 ਕਰੋੜ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਇਆ ਅਤੇ 4.3 ਕਰੋੜ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੇ ਨਿੱਜੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਇਆ। ਕੇਂਦਰੀ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਜਗਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨੱਡਾ ਨੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।
ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਸਪਤਾਲ
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਕਾਰਡ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਸਰਕਾਰੀ ਸੂਚੀਬੱਧ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਮੁਫ਼ਤ ਅਤੇ ਨਕਦੀ ਰਹਿਤ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਤੁਸੀਂ ਇਲਾਜ ਲਈ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
(https://drjasmeetahluwalia.com/hi/punjab-ayushman-hospital-list/)
ਉੱਪਰ ਦਿੱਤੇ ਲਿੰਕ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਸਾਰੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ 1032 ਤੋਂ 1104 ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਸਲਾਈਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਾਂਝੇ ਵਰਗਾਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤ ਬੀਮਾ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਯੋਗ ਲੋਕ ਪੈਸੇ ਦੇ ਕੇ ਇੱਕ ਨਿੱਜੀ ਸਿਹਤ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀ ਤੋਂ ਪਾਲਿਸੀ ਖਰੀਦਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤ ਬੀਮੇ ਤੋਂ ਵਾਂਝਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਵਾਂਝੇ ਵਰਗਾਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਹਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਰਾਹੀਂ, ਗਰੀਬ ਲੋਕ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੁਫ਼ਤ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਉਦੇਸ਼
1. ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਮੌਤ ਦਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ ਹੈ।
2. ਗਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰ ਆਪਣੀ ਵਿੱਤੀ ਆਮਦਨ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਉਣ ਤੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਹਨ, ਪਰ ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਗੋਲਡਨ ਕਾਰਡ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈ ਕੇ ਮੁਫ਼ਤ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
3 ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਆਪਣਾ ਕਾਰਡ ਬਣਵਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਜਨਤਕ ਸੇਵਾ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਇਸਨੂੰ ਬਣਵਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
4. ਤੁਸੀਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਜਿੱਥੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਆਰੋਗਿਆ ਮੰਦਰਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਰੋੜਾਂ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਈਆਂ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਇਹ ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਮੌਤ ਦਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਮੀ ਆਵੇਗੀ। ਕਿਉਂਕਿ ਪੈਸੇ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ, ਗਰੀਬ ਲੋਕ ਚੰਗੀਆਂ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਇਲਾਜ ਤੋਂ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਘਾਤਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਲਾਜ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਹੁਣ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮੁਫ਼ਤ ਆਰੋਗਿਆ ਮੰਦਰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਕੇ ਗਰੀਬ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਰਾਹਤ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਇਹ ਉਪਰਾਲਾ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹੈ।
