ਚੈਤ ਨਰਾਤਿਆਂ ਦਾ ਪੰਜਵਾਂ ਦਿਨ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਪੰਜਵੇਂ ਰੂਪ, ਸਕੰਦਮਾਤਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਸਕੰਦਮਾਤਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦਿਆਲੂ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਦੇਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਭਗਤਾਂ ਨੂੰ ਬੁੱਧੀ, ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਸਰਵਰਥ ਸਿੱਧੀ ਯੋਗ, ਰਵੀ ਯੋਗ ਅਤੇ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਯੋਗ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ੁਭ ਸੁਮੇਲ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਬਹੁਤ ਫਲਦਾਇਕ ਹੋਵੇਗੀ।
ਸਕੰਦਮਾਤਾ ਪੂਜਾ ਦਾ ਮਹੱਤਵ
ਸਕੰਦਮਾਤਾ ਕਮਲ ਦੇ ਫੁੱਲ ‘ਤੇ ਬੈਠੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਪਦਮਾਸਨ ਦੇਵੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਬੁੱਧੀ ਅਤੇ ਵਿਵੇਕ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਬੇਔਲਾਦ ਜੋੜੇ ਸੱਚੇ ਦਿਲੋਂ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਔਲਾਦ ਦੀ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮਾਂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਮੂਰਖ ਵੀ ਸਿਆਣਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਰਸਤਾ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਨ ਕਵੀ ਕਾਲੀਦਾਸ ਦੀਆਂ ਮਹਾਨ ਰਚਨਾਵਾਂ ਮਾਂ ਸਕੰਦਮਾਤਾ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਕਾਰਨ ਹੀ ਸੰਭਵ ਹੋਈਆਂ।
ਸਕੰਦਮਾਤਾ ਦਾ ਰੂਪ
ਮਾਂ ਦੇ ਚਾਰ ਹੱਥ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਉਹ ਭਗਵਾਨ ਸਕੰਦ (ਕਾਰਤਿਕਯ) ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਗੋਦ ਵਿੱਚ ਫੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਮਲ ਦਾ ਫੁੱਲ ਅਤੇ ਵਰਮੁਧਰਾ ਹੈ। ਉਹ ਸ਼ੇਰ ‘ਤੇ ਬੈਠੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਮਲ ਦੇ ਆਸਣ ‘ਤੇ ਵੀ ਬੈਠੀ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਸਕੰਦ ਛੇ ਮੂੰਹ ਵਾਲੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਾਂ ਦੀ ਗੋਦ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਹਨ।
ਸਕੰਦਮਾਤਾ ਦੇ ਮੰਤਰ
ਸਿਮਹਾਸਨ ਗਤਾ ਨਿਤ੍ਯਂ ਪਦ੍ਮਸ਼੍ਰੀ ਤਕਰਦ੍ਵਯਾ ।
ਦੇਵੀ ਸਕੰਦਮਾਤਾ ਯਸ਼ਸਵਿਨੀ, ਹਮੇਸ਼ਾ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ।
ਸਰਵਵਿਆਪੀ ਮੰਤਰ:
ਯਾ ਦੇਵੀ ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼ੁ ਮਾਂ ਸ੍ਕਨ੍ਦਮਾਤਾ ਰੂਪਂ ਸਂਸ੍ਥਿਤਾ ॥
ਨਮਸ੍ਤੇਸਾਯੈ ਨਮਸ੍ਤੇਸਾਯੈ ਨਮਸ੍ਤੇਸਾਯੈ ਨਮੋ ਨਮਃ ।
ਸ਼ਕਤੀ ਮੰਤਰ:
ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਸਾਰੇ ਭਗਤਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ ਮੰਗੋ।
ਸ਼ਰਣ੍ਯੇ ਤ੍ਰਯਮ੍ਬਕੇ ਗੌਰੀ ਨਾਰਾਯਣਿ ਨਮੋਸ੍ਤੁਤੇ ।
ਮਹਾਕਾਲੀ ਸਤੂਤੀ:
ਓਮ ਜਯੰਤੀ ਮੰਗਲਾ ਕਾਲੀ ਭਦ੍ਰਕਾਲੀ ਕਪਾਲਿਨੀ।
ਦੁਰ੍ਗਾ ਕ੍ਸ਼ਮਾ ਸ਼ਿਵ ਧਤ੍ਰੀ ਸ੍ਵਾਹਾ ਸ੍ਵਾਧਾ ਨਮੋਸ੍ਤੁਤੇ ।
ਸਕੰਦਮਾਤਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦਾ ਤਰੀਕਾ
ਇਸ਼ਨਾਨ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਲੇਟਫਾਰਮ ‘ਤੇ ਜਾਓ ਅਤੇ ਗੰਗਾ ਜਲ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰੋ। ਕੁਸ਼ ਜਾਂ ਕੰਬਲ ‘ਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮਾਂ ਦੇ ਮੰਦਿਰ ‘ਤੇ ਜਾਓ ਅਤੇ ਗੰਗਾਜਲ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਕਰੋ। ਕੁਸ਼ ਜਾਂ ਕੰਬਲ ‘ਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਪੂਜਾ ਕਰੋ। ਮਾਂ ਨੂੰ ਰੋਲੀ, ਕੁੱਕਮ, ਚੌਲ, ਚੰਦਨ, ਸੁਪਾਰੀ, ਲਾਲ ਫੁੱਲ, ਸੁਹਾਗ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਚੜ੍ਹਾਓ। ਪੀਲੇ ਚੌਲ, ਨਾਰੀਅਲ ਅਤੇ ਸੁਹਾਗ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਲਾਲ ਕੱਪੜੇ ਵਿੱਚ ਬੰਨ੍ਹੋ ਅਤੇ ਮਾਂ ਦੇਵੀ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ।
ਕਲਸ਼ ਦੇਵਤਾ ਅਤੇ ਨੌਂ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰੋ। ਘਿਓ ਅਤੇ ਕਪੂਰ ਦਾ ਦੀਵਾ ਜਗਾਓ ਅਤੇ ਆਰਤੀ ਕਰੋ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ “ਜੈ ਮਾਤਾ ਦੀ” ਦਾ ਜਾਪ ਕਰੋ। ਦੁਰਗਾ ਚਾਲੀਸਾ ਜਾਂ ਦੁਰਗਾ ਸਪਤਸ਼ਤੀ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰੋ। ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਤੋਂ ਮੁਆਫ਼ੀ ਮੰਗੋ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੋ।
ਸਕੰਦਮਾਤਾ ਦੀ ਮਨਪਸੰਦ ਭੇਟ
ਕੇਲੇ ਚੜ੍ਹਾਉਣਾ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਕੱਚਾ ਨਾਰੀਅਲ ਅਤੇ ਮਿੱਠਾ ਭੇਟ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਗੁੜ ਅਤੇ ਛੋਲੇ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
