ਮਹਾਕੁੰਭ ਨਗਰ, 12 ਫਰਵਰੀ (ਹਿੰ.ਸ.)। ਤੀਰਥ ਨਗਰ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਵਿਖੇ ਆਯੋਜਿਤ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਮੇਲੇ ਮਹਾਂਕੁੰਭ ਦਾ ਚੌਥਾ ਅਤੇ ਆਖਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਇਸ਼ਨਾਨ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਮਾਘੀ ਪੂਰਨਿਮਾ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਬ੍ਰਹਮਾ ਮਹੂਰਤ ਤੋਂ ਸੰਗਮ ਦੇ 40 ਇਸ਼ਨਾਨ ਘਾਟਾਂ ‘ਤੇ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਵੈਸੇ ਤਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਰਾਤ ਤੋਂ ਹੀ ਲਗਾਤਾਰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਾਰ ਅਖਾੜੇ ਵੱਖਰੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ (ਸ਼ਾਹੀ) ਇਸ਼ਨਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਮਾਨਤਾ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਰ-ਹਰ ਮਹਾਦੇਵ ਦੇ ਜਾਪ ਨਾਲ, ਅਖਾੜਿਆਂ ਨੇ ਬਸੰਤ ਪੰਚਮੀ ‘ਤੇ ਆਖਰੀ ਅਤੇ ਤੀਜਾ ਸ਼ਾਹੀ ਇਸ਼ਨਾਨ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਅਖਾੜਿਆਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਨਾਗਾ ਅਤੇ ਸੰਨਿਆਸੀ ਵਾਰਾਣਸੀ ਪਹੁੰਚ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਾਸ਼ੀ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ ਦੀ ਉਸਤਤ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਮਹਾਂਕੁੰਭ ਦੇ ਇਸ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਇਸ਼ਨਾਨ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਅਖਾੜਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਲੋਕ ਹੀ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਇਸ਼ਨਾਨ ਬਸੰਤ ਪੰਚਮੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਹੀ ਪੂਰੇ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ਮਹਾਂਕੁੰਭ 2025 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ, ਇਹ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ, ਮੌਨੀ ਅਮਾਵਸਿਆ ਅਤੇ ਬਸੰਤ ਪੰਚਮੀ ਵਰਗੇ ਮੁੱਖ ਇਸ਼ਨਾਨ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ, ਕਰੋੜਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਮਾਘੀ ਪੂਰਨਿਮਾ ‘ਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਸੰਗਮ ਪਹੁੰਚ ਰਹੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੋਨੇ-ਕੋਨੇ ਤੋਂ ਆਏ ਲੋਕਾਂ ਨੇ, ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਪਹਿਰਾਵੇ, ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਨਾਲ, ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਏਕਤਾ ਦਾ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਮਾਘੀ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦੌਰਾਨ, ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਦੀ ਠੰਢ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਆਸਥਾ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆ ਸਕੀ। ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਤੋਂ ਹੀ, ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਪਵਿੱਤਰ ਡੁਬਕੀ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਸੰਗਮ ਵਿਖੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ।
ਮੰਗਲਵਾਰ ਤੱਕ, ਮਹਾਂਕੁੰਭ ਵਿੱਚ 45 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਇਸ਼ਨਾਨ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। 29 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਮੌਨੀ ਅਮਾਵਸਿਆ ਇਸ਼ਨਾਨ ਦੌਰਾਨ ਹੋਈ ਭਗਦੜ ਵਿੱਚ 30 ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮੇਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਚੌਥੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਇਸ਼ਨਾਨ ਵਿੱਚ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੇਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਚੌਥੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਇਸ਼ਨਾਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਇੱਕ-ਪਾਸੜ ਰਸਤਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਪੋਂਟੂਨ ਪੁਲਾਂ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਤ੍ਰਿਵੇਣੀ ਘਾਟਾਂ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਬਾਅ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਵਾਧੂ ਪੁਲਿਸ ਫੋਰਸ ਅਤੇ ਬੈਰੀਕੇਡ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋਰ ਵੀ ਸਖ਼ਤ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਸੰਗਮ ਜਾਂ ਹੋਰ ਘਾਟਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਾ ਆਵੇ। ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਗਸ਼ਤ ਲਈ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਦਸਤੇ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਸੀਏਪੀਐਫ ਅਤੇ ਪੀਏਸੀ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਚੌਰਾਹਿਆਂ ਅਤੇ ਡਾਇਵਰਸ਼ਨ ਪੁਆਇੰਟਾਂ ਦੇ ਬੈਰੀਅਰਾਂ ‘ਤੇ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਇੱਕ ਪਾਸੜ ਰਸਤਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪੋਂਟੂਨ ਪੁਲਾਂ ‘ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਨਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇ, ਇਸ ਲਈ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਤ੍ਰਿਵੇਣੀ ਘਾਟਾਂ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਬਾਅ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਵਾਧੂ ਪੁਲਿਸ ਬਲ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵੀ ਟੀਮ ਦੇ ਨਾਲ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਬੈਰੀਕੇਡਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੀ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਗਜ਼ਟਿਡ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਰੱਖਣਗੇ। 56 ਕੁਇੱਕ ਰਿਸਪਾਂਸ ਟੀਮਾਂ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਮਹਾਕੁੰਭ ਦੇ ਮੁੱਖ ਇਸ਼ਨਾਨ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਮਾਘੀ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦੇ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ, ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਯੋਜਨਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸੁਚਾਰੂ ਢੰਗ ਨਾਲ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰ ਸਕਣ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਰੁਕਾਵਟ ਨਾ ਪਵੇ। ਜ਼ਰੂਰੀ ਅਤੇ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਅੱਜ ਪੂਰੇ ਮੇਲਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਰਹੇਗੀ। ਬਾਹਰੋਂ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਆਏ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੇ ਵਾਹਨ ਸਬੰਧਤ ਰੂਟਾਂ ਦੀਆਂ ਪਾਰਕਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਜ਼ਰੂਰੀ ਅਤੇ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਛੋਟ ਹੈ। ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਮੇਲਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਇਸ਼ਨਾਨ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, 11 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 5 ਵਜੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨੋ-ਵਹੀਕਲ ਜ਼ੋਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਵਿਵਸਥਾ 12 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੇ ਮੇਲਾ ਖੇਤਰ ਛੱਡਣ ਤੱਕ ਲਾਗੂ ਰਹੇਗੀ। ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਮੇਲਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਾਹਨਾਂ ਦੇ ਦਾਖਲੇ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ‘ਤੇ ਉਪਰੋਕਤ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਕਲਪਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਵਾਹਨਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਮੇਲਾ ਅਥਾਰਟੀ ਨੇ ਸਾਰੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਮਹਾਂਕੁੰਭ ਲਈ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇਸ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨੂੰ ਸਫਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਹਿੰਦੂਸਥਾਨ ਸਮਾਚਾਰ