ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਿਕਸਤ ਆਟੋਮੇਟਿਡ ਬੈਟਲਫੀਲਡ ਨਿਗਰਾਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ‘ਸੰਜੇ’ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਲਈ ਤੀਜੀ ਅੱਖ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰੇਗੀ। ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸਾਊਥ ਬਲਾਕ ਤੋਂ ਇਸਨੂੰ ਹਰੀ ਝੰਡੀ ਦਿਖਾ ਕੇ ਰਵਾਨਾ ਕੀਤਾ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸਨੂੰ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦਾ ਰਸਤਾ ਸਾਫ਼ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਤਿ-ਆਧੁਨਿਕ ਸੈਂਸਰਾਂ ਅਤੇ ਉੱਨਤ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਨਾਲ ਲੈਸ, ਇਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਜ਼ਮੀਨੀ ਸਰਹੱਦਾਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰੇਗੀ, ਘੁਸਪੈਠ ਨੂੰ ਰੋਕੇਗੀ, ਅਤੇ ਬੇਮਿਸਾਲ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨਾਲ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਕੇ ਖੁਫੀਆ ਜਾਣਕਾਰੀ, ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਏਗੀ।
ਆਟੋਮੇਟਿਡ ਬੈਟਲਫੀਲਡ ਨਿਗਰਾਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ‘ਸੰਜੇ’ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਲਿਮਟਿਡ (BEL) ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਵੈਚਾਲਿਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸਾਰੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਜੰਗੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸੈਂਸਰਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਕਲ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਫਿਰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਫੌਜੀ ਡੇਟਾ ਨੈਟਵਰਕ ਅਤੇ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਸੰਚਾਰ ਨੈਟਵਰਕ ਵਿੱਚ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਜੰਗ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਨਿਗਰਾਨੀ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਬਣਾਏ ਜਾ ਸਕਣ। ਇਹ ਇੱਕ ਕੇਂਦਰੀਕ੍ਰਿਤ ਵੈੱਬ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਰਾਹੀਂ ਜੰਗ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਵਧਾਏਗਾ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਯੁੱਧ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦੇਵੇਗਾ ਜੋ ਕਮਾਂਡ, ਆਰਮੀ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ।
ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਸਿਸਟਮ ਅਤਿ-ਆਧੁਨਿਕ ਸੈਂਸਰਾਂ ਅਤੇ ਉੱਨਤ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਜ਼ਮੀਨੀ ਸਰਹੱਦਾਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰੇਗੀ, ਘੁਸਪੈਠ ਨੂੰ ਰੋਕੇਗੀ, ਬੇਮਿਸਾਲ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨਾਲ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰੇਗੀ ਅਤੇ ਖੁਫੀਆ ਜਾਣਕਾਰੀ, ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਜਾਸੂਸੀ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਏਗੀ। ਇਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਕਮਾਂਡਰਾਂ ਨੂੰ ਨੈੱਟਵਰਕ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਰਵਾਇਤੀ ਅਤੇ ਉਪ-ਰਵਾਇਤੀ ਦੋਵਾਂ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਏਗੀ। ਇਸਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਡੇਟਾ ਅਤੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਕੇਂਦਰਿਤਤਾ ਵੱਲ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਛਾਲ ਹੋਵੇਗੀ।
ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਮਾਰਚ ਤੋਂ ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਤਿੰਨ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸੰਚਾਲਨ ਬ੍ਰਿਗੇਡਾਂ, ਡਿਵੀਜ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਕੋਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵਿੱਚ ‘ਸੁਧਾਰਾਂ ਦਾ ਸਾਲ’ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਸਟਮ 2,402 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ ਖਰੀਦੋ (ਭਾਰਤੀ) ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਰੱਖਿਆ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਸੰਜੇ ਸੇਠ, ਰੱਖਿਆ ਸਟਾਫ ਦੇ ਮੁਖੀ ਜਨਰਲ ਅਨਿਲ ਚੌਹਾਨ, ਫੌਜ ਮੁਖੀ ਜਨਰਲ ਉਪੇਂਦਰ ਦਿਵੇਦੀ, ਰੱਖਿਆ ਸਕੱਤਰ ਰਾਜੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਸਿੰਘ, ਸਕੱਤਰ (ਰੱਖਿਆ ਉਤਪਾਦਨ) ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ, ਬੀਈਐਲ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮਨੋਜ ਜੈਨ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਅਤੇ ਬੀਈਐਲ ਦੇ ਹੋਰ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।
