ਡਾ.ਮੋਹਨ ਯਾਦਵ, ਸੀ.ਐਮ., ਐਮ.ਪੀ
Opinion: ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦਾ ਜੀਵਨ ਫਲਸਫਾ ਧਰਮ, ਜਾਤ, ਵਿਅਕਤੀ ਅਤੇ ਲਿੰਗ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਉੱਪਰ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦਾ ਅਵਤਾਰ, ਬ੍ਰਹਮ ਦੇਵਤਾ, ਜਨਮ ਅਸ਼ਟਮੀ ਦੇ ਦਿਨ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਇੱਕ ਪਵਿੱਤਰ ਇਤਫ਼ਾਕ ਹੈ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਅੱਠਵੇਂ ਅਵਤਾਰ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ ਅਸ਼ਟਮੀ ਤਿਥੀ ਨੂੰ ਮਾਤਾ ਦੇਵਕੀ ਦੇ ਅੱਠਵੇਂ ਪੁੱਤਰ ਵਜੋਂ ਅਵਤਾਰ ਧਾਰਿਆ। ਜਨਮ ਅਸ਼ਟਮੀ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਮੌਕੇ ਦੀ ਉਡੀਕ ‘ਚ ਭਾਰਤ ਸਮੇਤ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਵਸੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਭਗਤਾਂ ‘ਚ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਹੈ। ਦੁਆਪਰ ਯੁਗ ਵਿੱਚ ਦੈਂਤ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦਾ ਬੁਰਾਈ, ਅਨਿਆਂ, ਪਾਪਪੁੰਨਤਾ ਅਤੇ ਅਨੈਤਿਕਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਿਖਰ ‘ਤੇ ਸੀ। ਧਰਮ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਅਧਰਮੀ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਭਗਵਾਨ ਨੂੰ ਖੁਦ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਆਉਣਾ ਪਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਪਾਪ, ਅਧਰਮ ਅਤੇ ਅੱਤਿਆਚਾਰਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਧਰਮ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।
ਛੋਟੇ ਕਾਨ੍ਹਾ ਤੋਂ ਯੋਗੇਸ਼ਵਰ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਬਣਨ ਦੀ ਜੀਵਨ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਘਨਸ਼ਿਆਮ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਨੇਕਾਂ ਔਕੜਾਂ, ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ, ਦੁੱਖਾਂ, ਕਠਿਨਾਈਆਂ, ਅਪਮਾਨਾਂ ਅਤੇ ਦੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਝੱਲ ਕੇ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਛੱਡਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਚੰਗੇ ਕੰਮ ਕਰੋ ਪਰ ਭਰੋਸਾ ਕਰੋ। ਯੋਗੇਸ਼ਵਰ ਬਣਨ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੁਰੂ ਸੰਦੀਪਨੀ ਜੀ ਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰੇ ਚੇਲੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਧਰਮ, ਭਗਤੀ, ਗਿਆਨ, ਯੋਗ, ਵੇਦ, ਸ਼ਾਸਤਰ, ਸੰਗੀਤ, ਸ਼ਸਤਰ, ਪੁਰਾਣ, ਗੁਰੂ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਦਕਸ਼ਣਾ ਆਦਿ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ‘ਤੇ ਦੁਰਲੱਭ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ। .
ਗੁਰੂ ਦਕਸ਼ਿਣਾ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਸੰਦੀਪਨੀ ਅਤੇ ਗੁਰੂਮਾਤਾ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੁਆਚੇ ਹੋਏ ਪੁੱਤਰ ਪੁੰਡਰਕ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲਿਆ ਕੇ ਵਾਪਸ ਦਿੱਤਾ। ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਬਹੁਤ ਭਾਗਸ਼ਾਲੀ ਹਾਂ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯੋਗੇਸ਼ਵਰ ਬਣਨ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀ ਗਈ।
ਕੰਸ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਆਪਣੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਬਲਰਾਮ ਨਾਲ ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਸੰਦੀਪਨੀ ਤੋਂ ਸਿੱਖਿਆ ਲੈਣ ਲਈ ਮਥੁਰਾ ਤੋਂ ਉਜੈਨ ਆਏ। ਨਾਰਾਇਣ (ਉਜੈਨ) ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਦਾਮਾ ਨਾਲ ਦੋਸਤੀ ਹੋ ਗਈ। ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸੁਦਾਮਾ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਦੋਸਤੀ ਦਾ ਸਬਕ ਜੋ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਤੋਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ, ਉਹ ਮਿਸਾਲੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ ਵਿੱਦਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਉਜੈਨ ‘ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੁਰੂ ਸੰਦੀਪਨੀ ਜੀ ਦਾ ਆਸ਼ਰਮ ਅੱਜ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਯੋਗੇਸ਼ਵਰ ਬਣਨ ਦਾ ਜਿਉਂਦਾ ਜਾਗਦਾ ਸਬੂਤ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਸੰਦੀਪਨੀ ਜੀ ਦੇ ਗੁਰੂਕੁਲ ਵਿੱਚ 64 ਦਿਨ ਠਹਿਰੇ ਸਨ। ਇਹਨਾਂ 64 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ 64 ਗਿਆਨ ਅਤੇ 16 ਕਲਾਵਾਂ ਦਾ ਗਿਆਨ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। 4 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ 4 ਵੇਦਾਂ, 18 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ 18 ਪੁਰਾਣਾਂ, 6 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ 6 ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਦਾ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।
ਆਪਣੀ ਨਿਮਰਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ, ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ ਇੰਦੌਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਜਨਪਵ ਵਿਖੇ ਪਰਸ਼ੂਰਾਮ ਜੀ ਤੋਂ ਸੁਦਰਸ਼ਨ ਚੱਕਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅਮੁੱਕ ਹਥਿਆਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਧਾਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਅਮਝੇੜਾ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਬਹਾਦਰੀ ਦੇ ਬਲ ‘ਤੇ ਰੁਕਮੀ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ। ਬਦਨਵਰ ਦਾ ਪਿੰਡ ਕੋਡ ਇੱਕ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦਾ ਪੌਰਾਣਿਕ ਜਾਗਰਣ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸਦੇ ਹੋਏ ਖੁਸ਼ੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹੁਣ ਰਾਮ ਵਣ-ਪੱਥ-ਗਮਨ ਵਾਂਗ “ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪਾਠਿਆ” ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਨ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤਹਿਤ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ-ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਪੈਰ ਪਾਏ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨਾਂ ਵਜੋਂ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦਾ ਨਾ ਸਿਰਫ ਗੋਕੁਲ, ਮਥੁਰਾ, ਨੰਦਗਾਂਵ, ਵ੍ਰਿੰਦਾਵਨ ਅਤੇ ਦਵਾਰਕਾ ਨਾਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਵੀ ਅਟੁੱਟ ਸਬੰਧ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕ ਇੱਥੇ ਆ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਸਕਣਗੇ ਅਤੇ ਪੁੰਨ ਦਾ ਲਾਭ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਗੇ।
ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ। ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਮਾਨਤਾ ਅਨੁਸਾਰ, ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ ਨਰਕਾਸੁਰ ਰਾਕਸ਼ ਨੂੰ ਮਾਰ ਕੇ 16 ਹਜ਼ਾਰ ਬੰਧਕ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਦੁਸ਼ਟ ਕੌਰਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦ੍ਰੋਪਦੀ ਨੂੰ ਉਜਾੜਨ ਤੋਂ ਵੀ ਬਚਾਇਆ। ਗੋਪਾਲ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਮਾਤਾ ਗਊ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਗਾਵਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਜਾਨ ਤੋਂ ਪਿਆਰੀਆਂ ਸਨ। ਸਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਵੀ ਗਊਆਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਗਊ ਰੱਖਿਅਕਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਉਪਰਾਲੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦਾ ਆਦਰਸ਼ ਜੀਵਨ ਹਰ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਰਨਾਦਾਇਕ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਦਰਸਾਏ ਮਾਰਗ ‘ਤੇ ਚੱਲ ਕੇ ਜੀਵ ਮਹਾਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜੋਕੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਭੌਤਿਕਵਾਦ ਦੀ ਚਮਕ-ਦਮਕ ਵਿਚ ਵਿਸਰਨ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
ਆਓ, ਰਾਜ ਦੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਅਜਿਹੇ ਮਹਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ – ਜਨਮ ਅਸ਼ਟਮੀ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਮਨਾਈਏ – ਜੈ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ।
(ਲੇਖਕ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਹਨ)
