New Delhi: RSS ਮੁਖੀ ਮੋਹਨ ਭਾਗਵਤ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਮੋਹਨ ਭਾਗਵਤ ਕੋਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਜ਼ੈੱਡ ਪਲੱਸ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਮੋਹਨ ਭਾਗਵਤ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਹੁਣ ਜ਼ੈੱਡ ਪਲੱਸ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਸਕਿਓਰਿਟੀ ਲਾਈਜ਼ਨ (ਏ.ਐੱਸ.ਐੱਲ.) ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਮੋਹਨ ਭਾਗਵਤ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੀਆਈਐਸਐਫ (CISF) ਦੇ ਜਵਾਨ ਹਨ।
IB ਨੇ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਲਰਟ
ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਮੋਹਨ ਭਾਗਵਤ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਆਈਬੀ (IB)ਵੱਲੋਂ ਧਮਕੀ ਦੇ ਅਲਰਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਨਵੀਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੋਹਨ ਭਾਗਵਤ ਨੇ ਜਿੱਥੇ ਜਾਣਾ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਸੀਆਈਐਸਐਫ ਦੀ ਟੀਮ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮੌਜੂਦ ਰਹੇਗੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ 58 ਕਮਾਂਡੋ ਤਾਇਨਾਤ ਹਨ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਏਐਸਐਲ ਪੱਧਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ, ਪੁਲਸ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਿਭਾਗਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਸਥਾਨਕ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ‘ਚ ਮਲਟੀ-ਲੇਅਰਡ ਸੁਰੱਖਿਆ ਘੇਰਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਜਿਸ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਹੈ।
ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਸੁਰੱਖਿਆ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਖਤਰਿਆਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਇਹ ਸੁਰੱਖਿਆ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਬਿਊਰੋ ਦੁਆਰਾ ਵੀ.ਵੀ.ਆਈ.ਪੀਜ਼ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹੋਰ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 4 ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਹਨ ਜੋ X, Y, Z ਅਤੇ Z ਪਲੱਸ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਹਨ ਅਤੇ Z ਪਲੱਸ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ‘ਤੇ ਹਰ ਸਾਲ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਵੀ.ਵੀ.ਆਈ.ਪੀ., ਵੀ.ਆਈ.ਪੀਜ਼, ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ, ਉੱਚ-ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਹਸਤੀਆਂ ਅਤੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪੁਲਸ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਗਾਰਡ (ਐਨਐਸਜੀ), ਇੰਡੋ-ਤਿੱਬਤੀ ਬਾਰਡਰ ਪੁਲਸ (ਆਈ.ਟੀ.ਬੀ.ਪੀ.) ਅਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਪੁਲਸ ਬਲ (ਸੀਆਰਪੀਐਫ) ਦੁਆਰਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। NSG ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਜਿਆਦਾਤਰ VVIPs ਅਤੇ VIPs ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
1. X ਪੱਧਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਿਸਟਮ
X ਪੱਧਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 2 ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮਚਾਰੀ (ਕਮਾਂਡੋਜ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ) ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਮੁਢਲੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਇੱਕ PSO (ਨਿੱਜੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਧਿਕਾਰੀ) ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
2. Y ਪੱਧਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ
ਵਾਈ ਪੱਧਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਉਹ ਵੀਆਈਪੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ 11 ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮਚਾਰੀ ਮਿਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 1 ਜਾਂ 2 ਕਮਾਂਡੋ ਅਤੇ 2 ਪੀ.ਐਸ.ਓ. ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
3. Z ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਸੁਰੱਖਿਆ
ਜ਼ੈੱਡ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਪੱਧਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ 22 ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮਚਾਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਗਾਰਡ (ਐਨਐਸਜੀ) ਦੇ 4 ਜਾਂ 5 ਕਮਾਂਡਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਸ ਜਾਂ ਸੀਆਰਪੀਐਫ ਦੁਆਰਾ ਵਾਧੂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਐਸਕਾਰਟ ਕਾਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਕਮਾਂਡੋਜ਼ ਸਾਰੇ ਮਸ਼ੀਨ ਗਨ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕ ਸਾਧਨਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਸ਼ਲ ਆਰਟ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਹਥਿਆਰਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਲੜਨ ਦਾ ਤਜਰਬਾ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
4. Z+ ਪੱਧਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਿਸਟਮ
Z+ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਪੱਧਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ 36 ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 10 NSG ਕਮਾਂਡੋ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਦੂਜੀ ਐਸਪੀਜੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਮਾਂਡੋ ਆਧੁਨਿਕ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਨਵੀਨਤਮ ਯੰਤਰ ਅਤੇ ਉਪਕਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਰਤ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ NSG ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ SPG ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ITBP ਅਤੇ CRPF ਦੇ ਜਵਾਨ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਮੂਹ 4-ਪੱਧਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਮੂਹ (SPG) ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਇਹ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨੇਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਐਸਪੀਜੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
