ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 1 ਅਪ੍ਰੈਲ (ਹਿੰ.ਸ.)। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਜਨਗਣਨਾ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਅੱਜ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਗੂੰਜਿਆ। ਕਾਂਗਰਸ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਨੇਤਾ ਮਲਿਕਾਰਜੁਨ ਖੜਗੇ ਨੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਜ਼ੀਰੋ ਆਵਰ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਮੁੱਦਾ ਉਠਾਇਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਰ 10 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਜਨਗਣਨਾ ਦਾ ਕੰਮ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਸਥਿਤੀਆਂ ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵੀ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਇਸ ਵਾਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
ਖੜਗੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਨਗਣਨਾ 1881 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕੂਲ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਕੰਮ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਹੋਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ 1931 ਦੀ ਜਨਗਣਨਾ ਦੌਰਾਨ ਜਾਤੀ ਜਨਗਣਨਾ ਵੀ ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਜਨਗਣਨਾ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਡਾਕਟਰੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਨਗਣਨਾ ਦਾ ਕੰਮ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਟੈਸਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਨਗਣਨਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕੰਮ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ, ਪਰਿਵਾਰਕ ਢਾਂਚੇ, ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਸਮੇਤ ਕਈ ਮੁੱਖ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਬਾਰੇ ਡੇਟਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਅਤੇ 1971-72 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਯੁੱਧ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਜਨਗਣਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜਨਗਣਨਾ ਵਿੱਚ ਰਿਕਾਰਡ ਦੇਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਜਨਗਣਨਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜਾਤੀ ਜਨਗਣਨਾ ਵੀ ਕਰਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਸੀਂ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀਆਂ ਅਤੇ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਨਜਾਤੀਆਂ ਦਾ ਡੇਟਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤੁਸੀਂ ਹੋਰ ਜਾਤੀਆਂ ਦਾ ਵੀ ਡੇਟਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਸਰਕਾਰ ਜਾਤੀ ਗਿਣਤੀ ਅਤੇ ਜਨਗਣਨਾ ਦੋਵਾਂ ‘ਤੇ ਚੁੱਪ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਜਨਗਣਨਾ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ 575 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਰੱਖੇ ਗਏ ਹਨ।
ਖੜਗੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 81 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਜਨਗਣਨਾ ਦਾ ਕੰਮ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਪੂਰਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਜਨਗਣਨਾ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਦੇ ਦੂਰਗਾਮੀ ਨਤੀਜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਬੁਨਿਆਦੀ ਡੇਟਾ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਨੀਤੀਆਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਖਪਤਕਾਰ ਮਾਮਲੇ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਰਿਵਾਰ ਸਿਹਤ ਸਰਵੇਖਣ, ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਲੇਬਰ ਫੋਰਸ ਸਰਵੇਖਣ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਐਕਟ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਮਾਜਿਕ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਰਵੇਖਣ ਅਤੇ ਭਲਾਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਜਨਗਣਨਾ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਦੇਰੀ ਕਾਰਨ ਕਰੋੜਾਂ ਨਾਗਰਿਕ ਭਲਾਈ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਨੀਤੀ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਕੋਲ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਅਤੇ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਡੇਟਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਉਹ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਨਗਣਨਾ ਅਤੇ ਜਾਤੀ ਗਿਣਤੀ ਦਾ ਕੰਮ ਤੁਰੰਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
ਹਿੰਦੂਸਥਾਨ ਸਮਾਚਾਰ
