ਹੋਲੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਸਿਰਫ਼ ਰੰਗਾਂ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਸਦਾ ਧਾਰਮਿਕ, ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਮਹੱਤਵ ਵੀ ਹੈ। ਹੋਲਿਕਾ ਦਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ‘ਛੋਟੀ ਹੋਲੀ’ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਫੱਗਣ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ, ਬੁਰਾਈ ਉੱਤੇ ਚੰਗਿਆਈ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਅੱਗ ਬਾਲ ਕੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਤਾਰੀਖ਼ ਅਤੇ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ
ਹਿੰਦੂ ਪੰਚਾਂਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਫਾਲਗੁਨ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ 13 ਮਾਰਚ, 2025 ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 10:35 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਦਰਕਾਲ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਹੋਲਿਕਾ ਦਹਨ 13 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਰਾਤ 11:27 ਵਜੇ ਤੋਂ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦਿਨ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦਾ ਵਰਤ ਵੀ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਹੋਲਿਕਾ ਦਹਨ ਦੀ ਪੌਰਾਣਿਕ ਕਹਾਣੀ
ਹੋਲਿਕਾ ਦਹਨ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਭਗਤ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਦੁਸ਼ਟ ਪਿਤਾ ਰਾਜਾ ਹਿਰਨਿਆਕਸ਼ੀਪੂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਹਿਰਨਿਆਕਸ਼ੀਪੂ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਕੱਟੜ ਦੁਸ਼ਮਣ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸਦਾ ਪੁੱਤਰ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਭਗਤ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੀ ਭਗਤੀ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਕੀਤੀਆਂ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ, ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਹੋਲਿਕਾ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ। ਹੋਲਿਕਾ ਨੂੰ ਇਹ ਵਰਦਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸੜ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਗੋਦ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰ ਗਈ, ਪਰ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਹੋਲਿਕਾ ਸੜ ਕੇ ਸੁਆਹ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਹੋਲਿਕਾ ਦਹਿਨ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਧਾਰਮਿਕ ਮਹੱਤਵ
- ਬੁਰਾਈ ਉੱਤੇ ਚੰਗਿਆਈ ਦੀ ਜਿੱਤ – ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੱਚਾਈ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾ ਦੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜਿੱਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
- ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਊਰਜਾ ਦਾ ਵਿਨਾਸ਼ – ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹੋਲਿਕਾ ਦਹਿਨ ਦੀ ਅੱਗ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਊਰਜਾ ਦਾ ਵਿਨਾਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ।
- ਨਵੀਂ ਫਸਲ ਦਾ ਜਸ਼ਨ – ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਨਵੀਂ ਫਸਲ ਤਿਆਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਇਸਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
- ਸਮਾਜਿਕ ਸਦਭਾਵਨਾ – ਹੋਲੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭੇਦਭਾਵ ਭੁੱਲਣ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸਦਭਾਵਨਾ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
