ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਿਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਫੌਜ ਕਿੰਨੀ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੈ, ਉਸਦੀ ਫੌਜੀ ਸਮਰੱਥਾ, ਹਥਿਆਰ ਅਤੇ ਤਿਆਰੀ ਕੀ ਹੈ, ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਕੇ ਇੱਕ ਸੂਚੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸੂਚੀ ਨੂੰ ਗਲੋਬਲ ਫਾਇਰ ਪਾਵਰ ਇੰਡੈਕਸ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਯਾਨੀ 2025 ਦੀ ਸੂਚੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਇਹ ਸੂਚੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਧਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਹੁਣ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਫੌਜਾਂ ਵਾਲੇ 5 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਸ ਵੇਲੇ ਭਾਰਤ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ। ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨਾਹ ਦਾ ਦੇਸ਼, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਤੱਕ ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ 9ਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਸੀ, ਹੁਣ 12ਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਦਸ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਕੋਈ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਗਲੋਬਲ ਫਾਇਰ ਪਾਵਰ ਇੰਡੈਕਸ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਲਗਭਗ 60 ਮਾਪਦੰਡ ਰੱਖੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਫੌਜੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ, ਫੌਜੀ ਸਰੋਤ, ਰਣਨੀਤਕ ਤਿਆਰੀ, ਹਥਿਆਰ, ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਆਦਿ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਾਮ ਚੋਟੀ ਦੇ ਪੰਜ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਤਿੰਨੋਂ ਵਿੰਗ ਨਵੀਨਤਮ ਫੌਜੀ ਹੁਨਰਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹਨ। ਗਲੋਬਲ ਫਾਇਰ ਪਾਵਰ ਇੰਡੈਕਸ ਦੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਫੌਜ, ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਅਤੇ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵਧਦੀਆਂ ਫੌਜੀ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਕੋਲ ਸਭ ਤੋਂ ਆਧੁਨਿਕ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ, ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਗੋਲਾ-ਬਾਰੂਦ, ਜਾਸੂਸੀ ਜਹਾਜ਼, ਵਿਸ਼ਾਲ ਆਵਾਜਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਉਪਕਰਣਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਹਨ।
ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਉੱਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਨਾਮ ਦਰਜ ਹੈ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੂਸੀ ਫੌਜ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਫਿਰ ਚੀਨੀ ਫੌਜ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ। ਚੀਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਨੰਬਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਚੋਟੀ ਦੇ ਪੰਜ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਇਹ ਲਗਾਤਾਰ ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇਸ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ, ਪਰ ਕੁਝ ਅੰਕਾਂ ਦੀ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਕਾਰਨ, ਇਹ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਖੁੰਝ ਗਿਆ। ਪਰ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਫੌਜੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀ ਤਰੱਕੀ ਕਰਦੀ ਰਹੀ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਭਾਰਤ ਰੈਂਕਿੰਗ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਦੀ ਫੌਜੀ ਤਾਕਤ ਪਿੱਛੇ ਮੋਦੀ ਦਾ ਮੰਤਰ ਰੱਖਿਆ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਅਤੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਘੱਟ ਕੀਮਤ ‘ਤੇ ਵਧੀਆ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ, ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬੁਨਿਆਦੀ ਬਦਲਾਅ ਦੇਖੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਫਾਇਰ ਪਾਵਰ ਇੰਡੈਕਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਚੌਥਾ ਸਥਾਨ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੈਨਾਵਾਂ ਦੇ ਤਿੰਨੋਂ ਵਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਉਤਸ਼ਾਹ ਪੈਦਾ ਕਰੇਗਾ, ਸਗੋਂ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕਰੇਗਾ।
ਇਸ ਵਾਰ ਫਰਾਂਸ ਦਾ ਨਾਮ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਸੂਚਕਾਂਕ ਵਿੱਚ 11ਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਸੀ, ਪਰ ਇਸ ਸਾਲ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇਸਨੂੰ 7ਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਜਾਪਾਨ ਇਸ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਸੀ, ਪਰ ਇਸ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਸਥਾਨ ਅੱਠਵਾਂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਹ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 14,55,550 ਸੈਨਿਕ ਹਨ। 11,55,000 ਸਿਪਾਹੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਵਿੱਚ ਟੀ-90 ਮਾਰਕ ਭੀਸ਼ਮ ਟੈਂਕ ਅਤੇ ਅਰਜੁਨ ਟੈਂਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਫੌਜ ਕੋਲ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬ੍ਰਹਮੋਸ ਕਿਲਰ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪਿਨਾਕਾ ਰਾਕੇਟ ਸਿਸਟਮ ਵੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਆਧੁਨਿਕ ਹਥਿਆਰ ਹੈ।
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦਾ ਬੇੜਾ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਡਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ 2,229 ਆਧੁਨਿਕ ਜਹਾਜ਼ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦਾ ਮਾਣ ਹਨ। ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 600 ਹੈ। ਹੋਰ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ 899 ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਅਤੇ 831 ਜਹਾਜ਼ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਜਿੰਨੀ ਹੀ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਕੋਲ 142,251 ਕਰਮਚਾਰੀ ਅਤੇ 150 ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਪਣਡੁੱਬੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਸਭ ਤੋਂ ਆਧੁਨਿਕ ਉਪਕਰਣਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹਨ।
ਜਿਨਾਹ ਦਾ ਦੇਸ਼ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਛੜ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਫੌਜ, ਜੋ ਕਿ 9ਵੇਂ ਤੋਂ 12ਵੇਂ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਖਿਸਕ ਗਈ ਹੈ, ਕੋਲ ਅਜਿਹੇ ਸੈਨਿਕ ਹਨ ਜੋ ਬੰਦੂਕ ਦੀ ਨਾਲੀ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਰੱਖਣਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਰੱਖਿਆ ਬਜਟ ਨਾਮਾਤਰ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਕੋਲ ਕੁੱਲ 328 ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਹਨ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਕੋਲ ਇੱਕ ਵੀ ਜਹਾਜ਼ ਵਾਹਕ ਨਹੀਂ ਹੈ।
