ਸਾਲ 2024 ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਯਾਦਗਾਰ ਰਿਹਾ, ਇਸ ਸਾਲ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਜਿੱਥੇ ਕਈ ਵੱਡੀਆਂ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਨਾਂਅ ਰੌਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਕਈ ਵੱਡੀਆਂ ਹਸਤੀਆਂ ਨੇ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ। ਫਿਲਮਾਂ, ਰਾਜਨੀਤੀ, ਵਪਾਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਵੱਡੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਦੁਨੀਆ ਛੱਡ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਉਸ ਦੇ ਜਾਣ ਨਾਲ ਲੋਕ ਕਾਫੀ ਨਿਰਾਸ਼ ਸਨ। ਅੱਜ ਹੇਠਾਂ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਸਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਵੱਡਾ ਘਾਟਾ ਸੀ।

ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ
ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਡਾ: ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ 26 ਦਸੰਬਰ 2024 ਨੂੰ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਦਾ ਲਈ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ। 1991 ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਵਿੱਚੋਂ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਤੱਕ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਰਾਹ ‘ਤੇ ਨਵਾਂ ਅਧਿਆਏ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਜਾਣੇ-ਪਛਾਣੇ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸਨ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਅਦਭੁਤ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਵੀ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵੱਖਰੀ ਸ਼ੈਲੀ ਨਾਲ ਸਾਰਿਆਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚਿਆ ਸੀ।

ਜ਼ਾਕਿਰ ਹੁਸੈਨ
ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸੰਗੀਤਕ ਪਛਾਣ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਤਬਲਾ ਵਾਦਕ ਜ਼ਾਕਿਰ ਹੁਸੈਨ ਦਾ ਇਸ ਸਾਲ 16 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ 73 ਸਾਲ ਦੇ ਸਨ ਅਤੇ 7 ਸਾਲ ਦੀ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੱਡੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਲਾ ਵਜਾਉਣਾ ਸਿੱਖ ਲਿਆ ਸੀ। ਕਈ ਫਿਲਮਾਂ ‘ਚ ਸੰਗੀਤ ਦੇਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੰਗੀਤ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਰੰਗਿਆ। ਹੁਸੈਨ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੁਨਰ ਲਈ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਤੋਂ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਰਤਨ ਟਾਟਾ
ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਬੁਲੰਦੀਆਂ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਸਗੋਂ ਸਾਦਾ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰਕੇ ਇਕ ਮਿਸਾਲ ਵੀ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸਫਲ ਹੋ ਕੇ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਕਈ ਸਮੂਹਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤੇ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਅਕਸਰ ਸੁਰਖੀਆਂ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣੇ। ਉਸਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਹੋਟਲ ਚੇਨ ਤਾਜ, ਤਾਜ ਚਾਹ, ਤਨਿਸ਼ਕ ਵਰਗੇ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਬਲਕਿ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ, ਜੈਗੁਆਰ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਲਗਜ਼ਰੀ ਹੋਟਲ ਚੇਨ ਰਿਟਜ਼ ਕਾਰਲਸਨ ਨੂੰ ਵੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।

ਸੀਤਾਰਾਮ ਯੇਚੁਰੀ
ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ (ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ) ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸੀਤਾਰਾਮ ਯੇਚੁਰੀ ਵੀ 19 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਗਏ। ਸਿਆਸਤ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਯੇਚੁਰੀ ਖੱਬੇਪੱਖੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਚਿਹਰਾ ਸਨ। ਉਸਨੇ 1974 ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ। ਸਾਲ 1975 ਵਿੱਚ ਉਹ ਸੀਪੀਆਈਐਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਏ।

ਸੁਸ਼ੀਲ ਕੁਮਾਰ ਮੋਦੀ
ਬਿਹਾਰ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦਿੱਗਜ ਨੇਤਾ ਸੁਸ਼ੀਲ ਕੁਮਾਰ ਮੋਦੀ ਦਾ ਬਿਹਾਰ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਥਾਨ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਵੱਡੇ ਚਿਹਰਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਨ। ਉਹ ਬਿਹਾਰ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਸਰਗਰਮ ਰਹੇ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵੀ ਰਹੇ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਅੰਤਲੇ ਸਮੇਂ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਸਨ।

ਸ਼ਾਰਦਾ ਸਿਨਹਾ
ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਲੋਕ ਗਾਇਕਾ ਸ਼ਾਰਦਾ ਸਿਨਹਾ ਵੀ ਇਸ ਸਾਲ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਗਈ। ਉਹ 5 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ 72 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਅਕਾਲ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਏ ਸਨ, ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪਿਆਰਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਨਾ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਘਾਟਾ ਸੀ। ਸ਼ਾਰਦਾ ਸਿਨਹਾ ਨੂੰ ਲੋਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਲਿਜਾਣ ਲਈ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਬਾਬਾ ਸਿੱਦੀਕੀ
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਾਲ 12 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਐਨਸੀਪੀ (ਅਜੀਤ ਪਵਾਰ ਧੜੇ) ਦੇ ਆਗੂ ਬਾਬਾ ਸਿੱਦੀਕੀ ਦੀ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲਾਰੈਂਸ ਵਿਸ਼ਨੋਈ ਗਰੁੱਪ ਨੇ ਲਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਅਜੇ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਬਾਬਾ ਸਿੱਦੀਕੀ ਦੀ ਮੌਤ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਕਾਨੂੰਨ ‘ਤੇ ਸਗੋਂ ਸੂਬੇ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿਵਸਥਾ ‘ਤੇ ਵੀ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਉਹ 1999 ਤੋਂ 2024 ਤੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਵਿਧਾਇਕ ਵੀ ਰਹੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ‘ਚ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਸੀ।

ਪੰਕਜ ਉਧਾਸ
ਇਸ ਸਾਲ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗਾਇਕ ਪੰਕਜ ਉਧਾਸ ਦੇ ਦਿਹਾਂਤ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਖੂਬਸੂਰਤ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪੰਕਜ ਉਧਾਸ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਦਾ ਜਾਦੂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਨੂੰ ਮੋਹ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਚਿਠੀ ਆਈ ਹੈ…, ਚੰਡੀ ਜੈਸਾ ਰੰਗ ਹੈ ਤੇਰਾ ਸੋਨੇ ਜੈਸੇ ਬਾਲ ਆਦਿ ਗੀਤ ਆਲ-ਟਾਈਮ ਹਿੱਟ ਰਹੇ ਹਨ।

ਮੁਨੱਵਰ ਰਾਣਾ
ਇਸੇ ਸਾਲ 14 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ 71 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਆਖਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਾਇਰ ਮੁਨੱਵਰ ਰਾਣਾ ਦਾ ਦਿਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਮੁਨੱਵਰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਉਰਦੂ ਕਵੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਅਰਬੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ‘ਤੇ ਰਾਜ ਕੀਤਾ।