New Delhi: ‘ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ 75 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਫ਼ਰ’ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਰਾਜ ਸਭਾ ‘ਚ ਸਦਨ ਦੇ ਨੇਤਾ ਜਗਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨੱਡਾ ਨੇ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਅਤੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰਸਤਾਵਨਾ ‘ਚ ਸੋਧ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਾਂਗਰਸ ‘ਤੇ ਤਿੱਖਾ ਹਮਲਾ ਬੋਲਿਆ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਧਾਰਾ 370 ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਵੀ ਉਠਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਚੰਗੇ ਨਹੀਂ ਹਨ ਤਾਂ ਚੰਗਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵੀ ਮਾੜਾ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ‘ਬੁਰੇ ਲੋਕਾਂ (ਬੈਡ ਲਾਟ)” ਨੇ ਕਈ ਵਾਰ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿੱਚ ਦਖ਼ਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਤਾਂ ਚੇਅਰਮੈਨ ਜਗਦੀਪ ਧਨਖੜ ਨੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਤਬਲਾ ਵਾਦਕ ਉਸਤਾਦ ਜ਼ਾਕਿਰ ਹੁਸੈਨ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਸਦਨ ਨੇ ਇੱਕ ਪਲ ਦਾ ਮੌਨ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਪਟਲ ’ਤੇ ਰੱਖੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕਾਗਜ਼ਾਤਾਂ ਨਾਲ ਸਦਨ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਅੱਗੇ ਵਧੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਦਨ ਦੇ ਨੇਤਾ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਜੇਪੀ ਨੱਡਾ ਨੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ‘ਤੇ ਅੱਜ ਦੀ ਬਹਿਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।ਨੱਡਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਵਿੱਚ, ਲੋਕਤੰਤਰ ਵਿੱਚ ਸੁਤੰਤਰਤਾ, ਸਵੀਕ੍ਰਿਤੀ, ਸਮਾਨਤਾ, ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਸਮਾਵੇਸ਼ ਅਤੇ ਆਮ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਿਆਰੀ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨਜਨਕ ਜੀਵਨ ਜਿਊਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਇਸਦੇ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਇਹ ਮਾਣ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮੈਂ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਤੋਂ ਸਰਦਾਰ ਵੱਲਭ ਭਾਈ ਪਟੇਲ ਦਾ ਨਾਮ ਸੁਣ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਕਾਂਗਰਸੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਬੋਲਦਿਆਂ ਸੁਣਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 562 ਰਿਆਸਤਾਂ ਨੂੰ ਇਕਜੁੱਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ‘ਤੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਉਦੋਂ ਸ਼ੇਖ ਅਬਦੁੱਲਾ ਨੂੰ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਅਸਾਧਾਰਨ ਵਿਵਸਥਾ ਰਾਹੀਂ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਨੂੰ ਕਸ਼ਮੀਰ ਬਾਰੇ ਡਾ. ਅੰਬੇਡਕਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ।ਨੱਡਾ ਨੇ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੇ ਕਥਨ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਬਦੁੱਲਾ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ, “ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰੇ, ਇਸਨੂੰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸੜਕਾਂ ਬਣਾਉਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਨਾਜ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦਰਜਾ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਕੋਲ ਸੀਮਤ ਅਧਿਕਾਰ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ ਕਸ਼ਮੀਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹੋਣਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਵਾਸਘਾਤ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਮੈਂ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ, ਅਜਿਹਾ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਕਰਾਂਗਾ।”ਕਸ਼ਮੀਰ ਮੁੱਦੇ ‘ਤੇ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਨੱਡਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਧਾਰਾ 370 ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਉਹ ਸੰਸਦ ਦੇ ਧੰਨਵਾਦੀ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਨੇ ਉਦੋਂ ਇਸ ਕਦਮ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਸਦਕਾ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਅਨਿੱਖੜਵਾਂ ਅੰਗ ਹੈ। ਨੱਡਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਸਾਨੂੰ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਲਈ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਲਈ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗ ਲਈ ਗਈ ਹੈ, ਪਰ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਭੁਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਕਿਉਂ ਐਲਾਨੀ ਗਈ ਸੀ? ਕੀ ਦੇਸ਼ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਸੀ? ਨਹੀਂ।. ਕੁਰਸੀ (ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਅਹੁਦਾ) ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਦੇਸ਼ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬ ਗਿਆ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰ, ਇੱਕ ਚੋਣ ਦੀ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਵਿਵਸਥਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮੌਜੂਦ ਸੀ, ਪਰ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ (ਨਹਿਰੂ ਤੋਂ ਡਾ. ਮਨਮੋਹਨ ਤੱਕ) ਧਾਰਾ 356 ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਡੇਗ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਵਿਚਕਾਰ ਚੋਣਾਂ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ ਕੀਤੀ ਗਈ।ਅੰਦਰੂਨੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਾਨੂੰਨ (ਮੀਸਾ) ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲਾਲੂ ਪ੍ਰਸਾਦ ਯਾਦਵ ਨੇ ਆਪਣੀ ਧੀ ਦਾ ਨਾਮ ਮੀਸਾ ਭਾਰਤੀ ਰੱਖਿਆ ਸੀ ਪਰ ਅੱਜ ਉਹ ਕਾਂਗਰਸ ਨਾਲ ਭਾਈਵਾਲੀ ਹਨ। ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਨੂੰ ਤਾਜ਼ਾ ਕਰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਮੈਂ ਪਟਨਾ ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਮੀਡੀਏਟ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੀ। ਮੈਨੂੰ ਦੋ ਵਾਰ ਕਲਾਸ ਤੋਂ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਸ਼ਾਹ ਬਾਨੋ ਮਾਮਲੇ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਨੱਡਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸੰਸਦ ਦੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਪਲਟ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਨੱਡਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਤਿੰਨ ਤਲਾਕ ਦੀ ਪ੍ਰਥਾ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਮੁਸਲਿਮ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਦਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਦੀ ਤੁਸ਼ਟੀਕਰਨ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਕਾਰਨ ਅਜਿਹਾ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼, ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ, ਸੀਰੀਆ ਅਤੇ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਵਰਗੇ ਮੁਸਲਿਮ ਬਹੁ-ਗਿਣਤੀ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਨੱਡਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਇਹ ਵਿਵਸਥਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਇਸ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।ਨੱਡਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੰਡਿਤ ਨਹਿਰੂ ਦੀਆਂ ਗਲਤ ਨੀਤੀਆਂ ਕਾਰਨ ਚੀਨ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਦਬਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਦਾ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ। 1974 ਤੋਂ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨੀ ਹੱਦਬੰਦੀ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2015 ਵਿੱਚ ਹੱਲ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਨੂੰ ਕਚਾਥੀਵੂ ਟਾਪੂ ਸੌਂਪਣ ‘ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 1974 ‘ਚ ਅਜਿਹਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਦਰਕਿਨਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਡੀਐਮਕੇ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਤਿਰੁਚੀ ਸਿਵਾ ਨੇ ਦਖਲ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, “ਡੀਐਮਕੇ ਨੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਕਚੈਥੀਵੂ ਨੂੰ ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਸਾਡੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਵੀ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਿੱਲ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਡੀਐਮਕੇ ਉੱਤੇ ਕਦੇ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਮੂਕ ਦਰਸ਼ਕ ਬਣ ਕੇ ਰਹੇ।” ਇਸ ‘ਤੇ ਨੱਡਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਤਿਰੁਚੀ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਮੰਨਦਾ ਹਾਂ ਪਰ ਹੁਣ ਮੁੜ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੈ। ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਸਬੰਧਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਮੁੜ ਵਿਚਾਰ ਕਰੋ।ਧਰਮ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਬਾਰੇ ਨੱਡਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਕੁਝ ਰਾਜਾਂ ‘ਚ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਲਈ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਸੱਤਾ ‘ਚ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਇਸ ਟਿੱਪਣੀ ‘ਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਸਦਨ ‘ਚ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਹੰਗਾਮਾ ਹੋਇਆ। ਜਦੋਂ ਚੇਅਰਮੈਨ ਧਨਖੜ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸੀ ਆਗੂ ਜੈਰਾਮ ਰਮੇਸ਼ ਨੂੰ ਬੋਲਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਜੈਰਾਮ ਰਮੇਸ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਦੇ ਵੀ ਧਰਮ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਦੇਣ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਜਿੱਥੇ ਅਸੀਂ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਦਿੱਤਾ, ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਕਰਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਉੱਥੇ ਓ.ਬੀ.ਸੀ. ਸਮਾਜਿਕ, ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਵਿੱਦਿਅਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪਛੜੇ ਸਮੂਹਾਂ ਲਈ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਉਹ ਜੋ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ ਉਹ ਗਲਤ ਹੈ।
ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਨੱਡਾ ਨੇ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀਆਂ ਕਈ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਨਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵੰਦਨ, ਤਿੰਨ ਤਲਾਕ, ਮੁਦਰਾ ਯੋਜਨਾ, ਜਨ ਧਨ, ਅੰਨ ਯੋਜਨਾ, ਸਵੱਛਤਾ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਆਵਾਸ ਯੋਜਨਾ, ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਭਾਰਤ ਆਦਿ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਕੁੱਲ 61 ਕਰੋੜ ਲੋਕ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 6 ਕਰੋੜ ਬਜ਼ੁਰਗ (70 ਸਾਲ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ) ਹਨ। ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਵੱਲੋਂ ਤਪੱਸਿਆ ‘ਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਟਿੱਪਣੀ ‘ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹਲਕੇ ਲਹਿਜੇ ‘ਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤਪੱਸਿਆ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਗਰਮੀ ਨਹੀਂ ਲਿਆਉਂਦੀ ਸਗੋਂ ਟੀਚੇ, ਨੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਇਰਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦੇਸ਼ ਅੱਗੇ ਵਧਦਾ ਹੈ।
ਹਿੰਦੂਸਥਾਨ ਸਮਾਚਾਰ
