ਸਾਡੇ ਚੀਫ਼ ਆਫ਼ ਡਿਫੈਂਸ ਸਟਾਫ (CDS) ਜਨਰਲ ਅਨਿਲ ਚੌਹਾਨ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸੰਬੋਧਨ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਵਿੱਖ ‘ਚ ਜੰਗ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ‘ਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਬਦਲਾਅ ਅਤੇ ਬਦਲ ਰਹੇ ਤਕਨੀਕੀ ਰੁਝਾਨਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਲਗਾਤਾਰ ਬਦਲ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਭਵਿੱਖ ਕਈ ਖਾਸ ਚੀਜ਼ਾਂ ਲੈ ਕੇ ਆਵੇਗਾ।
ਸੀਡੀ ਦੇਸ਼ਮੁੱਖ ਆਡੀਟੋਰੀਅਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦੌਰਾਨ, ਸੀਡੀਐਸ ਅਨਿਲ ਚੌਹਾਨ ਨੇ ਜੰਗ ਦੇ ਬਦਲਦੇ ਸੁਭਾਅ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਲਈ ਕਿਵੇਂ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰੁਝਾਨ ਹਨ ਜੋ ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਜੰਗਾਂ ਨੂੰ ਰੂਪ ਦੇਣਗੇ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਰੋਬੋਟਿਕਸ ਅਤੇ ਆਟੋਮੇਸ਼ਨ, ਗਤੀ ਅਤੇ ਵੇਗ ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇਗੀ।
ਜੰਗਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਸੀ.ਡੀ.ਐਸ. ਅਨਿਲ ਚੌਹਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੰਗਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਮੁਕਾਬਲਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕੌਣ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਾਕਤਵਰ ਅਤੇ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੋਣਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਪਰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਜੰਗੀ ਹਥਿਆਰ, ਬਾਡੀ ਆਰਮਰ, ਆਧੁਨਿਕ ਰਾਈਫਲਾਂ, ਬਰਛੇ, ਤੀਰ, ਤਲਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਜੰਗ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਹੋਵੇਗਾ
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਦੂਜੇ ਰੁਝਾਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਸੀਡੀਐਸ ਨੇ ਹਾਈਪਰਸੋਨਿਕ, ਡਰੋਨ ਅਤੇ ਔਰਬਿਟਲ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਪ੍ਰਗਤੀ ਬਾਰੇ ਵੀ ਦੱਸਿਆ। ਉਸਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹਾਈਪਰਸੋਨਿਕ, ਗਲਾਈਡ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਰੂਜ਼ ਜੋ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਚੱਕਰ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਸਟੀਲਥ ਵਰਗੀਆਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸੰਚਾਲਿਤ ਹੋਣਗੇ। ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਰਾਸ ਸੈਕਸ਼ਨ ਡਰੋਨ ਨਾ ਤਾਂ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਤੀਜਾ ਤਰੀਕਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ
ਤੀਜੇ ਰੁਝਾਨ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਕਨੀਕਾਂ ਵੀ ਜੰਗ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਦੇ ਡਿਜੀਟਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ੀਨ ਲਰਨਿੰਗ, ਆਰਟੀਫਿਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ, ਸੁਪਰ ਕੰਪਿਊਟਿੰਗ, ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਡੇਟਾ ‘ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਮਾਡਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਜੰਗ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਦਲਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਨਗੇ। ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਸਾਡਾ ਉਦੇਸ਼ ਕੈਚ-ਅੱਪ ਦੀ ਖੇਡ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਕੇ ਉੱਨਤ ਸੈਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਤੀਜੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਤਿੰਨਾਂ ਸੈਨਾਵਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਨਵੀਂ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਅਤੇ ਸੋਚ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ।
