New Delhi: ਦੇਸ਼ ਦੇ ਦਿੱਗਜ਼ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੇ ਦਿਹਾਂਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਹੀਨਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਇਸ ਮੌਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਭਾਵੁਕ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਦਿੱਤੀ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਅੱਜ ਆਪਣੇ ਬਲਾਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲੇਖ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸਬੰਧਾਂ ਅਤੇ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੇ ਨੇਸ਼ਨ ਫਸਟ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਰੋਤ ਦੱਸਿਆ ਹੈ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੇ ਅਸਾਧਾਰਨ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕੰਮਾਂ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਅੱਜ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਜੀ ਦੇ ਦਿਹਾਂਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਹੀਨਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਇਸ ਦਿਨ, ਜਦੋਂ ਮੈਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਹਾਂਤ ਦੀ ਖਬਰ ਮਿਲੀ, ਮੈਂ ਆਸੀਆਨ ਸੰਮੇਲਨ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਜੀ ਦੇ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਦੂਰ ਚਲੇ ਜਾਣ ਦਾ ਦਰਦ ਅੱਜ ਵੀ ਮੇਰੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਸ ਦਰਦ ਨੂੰ ਭੁਲਾਉਣਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਭਾਰਤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਸਪੂਤ ਨੂੰ ਖੋ ਦਿੱਤਾ ਹੈ…ਇੱਕ ਅਨਮੋਲ ਰਤਨ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਅੱਗੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ਅੱਜ ਵੀ ਸ਼ਹਿਰਾਂ, ਕਸਬਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪਿੰਡਾਂ ਤੱਕ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ ਗਹਿਰਾਈ ਨਾਲ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।ਸਾਡਾ ਸਾਰਿਆਂ ਦਾ ਇਹ ਦੁੱਖ ਸਾਂਝਾ ਹੈ। ਚਾਹੇ ਕੋਈ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਹੋਵੇ, ਉਭਰਦਾ ਹੋਇਆ ਉੱਦਮੀ ਜਾਂ ਕੋਈ ਪ੍ਰੋਫੈਸ਼ਨਲ ਹੋਵੇ, ਹਰ ਕੋਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਹਾਂਤ ਨਾਲ ਦੁਖੀ ਹੈ। ਵਾਤਾਵਰਨ ਸੰਭਾਲ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਲੋਕ… ਸਮਾਜ ਸੇਵਾ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਲੋਕ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਹਾਂਤ ਨਾਲ ਦੁਖੀ ਹਨ। ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਇਸ ਦੁੱਖ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ।
ਮੋਦੀ ਨੇ ਅੱਗੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਇੱਕ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਰੋਤ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਸੁਪਨਾ ਨਹੀਂ ਜੋ ਪੂਰਾ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ, ਕੋਈ ਟੀਚਾ ਨਹੀਂ ਜੋ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਜੀ ਨੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਨਿਮਰ ਸੁਭਾਅ ਦੇ ਨਾਲ ਅਤੇ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਕੇ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਰਤਨ ਟਾਟਾ, ਭਾਰਤੀ ਉੱਦਮਤਾ ਦੀਆਂ ਉੱਤਮ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਸਨ। ਉਹ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ, ਉੱਤਮਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸੇਵਾ ਦੀਆਂ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਦੇ ਪੱਕੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਸਮੂਹ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਤਿਕਾਰ, ਅਖੰਡਤਾ ਅਤੇ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਕੇ ਨਵੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਇਸਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਨਿਮਰਤਾ ਅਤੇ ਸਹਿਜਤਾ ਨਾਲ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ।
ਮੋਦੀ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਦਾ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨਾ, ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਨਾ, ਇਹ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਗੁਣਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਟਾਰਟਅਪ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਉੱਦਮਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਣੇ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨ ਉੱਦਮੀਆਂ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਅਤੇ ਇੱਛਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਿਆ, ਨਾਲ ਹੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਆਕਾਰ ਦੇਣ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਪਛਾਣਿਆ।
ਮੋਦੀ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਕੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਨੇ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਜੋਖਮ ਉਠਾਉਣ ਅਤੇ ਸੀਮਾਵਾਂ ਤੋਂ ਪਾਰ ਜਾਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਸ ਕਦਮ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਵੀਨਤਾ ਅਤੇ ਉੱਦਮਤਾ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ‘ਚ ਭਾਰਤ ‘ਤੇ ਇਸ ਦਾ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇਖਾਂਗੇ।
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਵਧੀਆ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ… ਵਧੀਆ ਗੁਣਵੱਤਾ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਉੱਦਮਾਂ ਨੂੰ ਗਲੋਬਲ ਬੈਂਚਮਾਰਕ ਸੈੱਟ ਕਰਨ ਦਾ ਰਸਤਾ ਦਿਖਾਇਆ। ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ 2047 ਤੱਕ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਟੀਚੇ ਵੱਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਆਲਮੀ ਮਾਪਦੰਡ ਤੈਅ ਕਰਕੇ ਹੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਉਮੀਦ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਜ਼ਨ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਲਈ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰੇਗਾ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਬੋਰਡਰੂਮ ਜਾਂ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਜੀਵਾਂ ਲਈ ਹਮਦਰਦੀ ਸੀ। ਜਾਨਵਰਾਂ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਡੂੰਘਾ ਪਿਆਰ ਜੱਗ ਜ਼ਾਹਰ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ‘ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਹਰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਅਨਿੱਖੜਵਾਂ ਹਿੱਸਾ ਸਨ। ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਜੀ ਨੂੰ ਵਿਦਾਈ ਦੇਣ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਰਹੇ ਸਨ… ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੁੱਤਾ ‘ਗੋਆ’ ਵੀ ਨਮ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਉੱਥੇ ਪਹੁੰਚਿਆ ਸੀ।
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜੀਵਨ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਮਾਪਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਜੀ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰਾਸ਼ਟਰ ਫਸਟ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਸਰਵਉੱਚ ਰੱਖਿਆ। 26/11 ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਤਾਜ ਹੋਟਲ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਖੋਲ੍ਹਣਾ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਇੱਕਜੁੱਟ ਹੋ ਕੇ ਉੱਠਣ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਸ ਕਦਮ ਨੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਕਿ – ਭਾਰਤ ਰੁਕੇਗਾ ਨਹੀਂ … ਭਾਰਤ ਨਿਡਰ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦ ਅੱਗੇ ਝੁਕਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਮੈਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਨੇੜਿਓਂ ਜਾਣਨ ਦਾ ਸੁਭਾਗ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ। ਅਸੀਂ ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਉੱਥੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਉਹ ਬਹੁਤ ਭਾਵੁਕ ਸਨ।
ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਆਇਆ, ਤਾਂ ਸਾਡੀ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਗੱਲਬਾਤ ਜਾਰੀ ਰਹੀ ਅਤੇ ਉਹ ਸਾਡੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਚਨਬੱਧ ਭਾਈਵਾਲ ਬਣੇ ਰਹੇ। ਸਵੱਛ ਭਾਰਤ ਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨੇ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਛੂਹ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਇਸ ਲੋਕ ਲਹਿਰ ਦੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਸਮਰਥਕ ਸਨ। ਉਹ ਸਮਝਦੇ ਸੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਲਈ ਸਫਾਈ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਆਦਤਾਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਸਵੱਛ ਭਾਰਤ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਦਸਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵੀਡੀਓ ਸੰਦੇਸ਼ ਮੈਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਯਾਦ ਹੈ। ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਸੰਦੇਸ਼, ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਖਰੀ ਜਨਤਕ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਕੈਂਸਰ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਾਈ ਇਕ ਹੋਰ ਟੀਚਾ ਸੀ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸੀ। ਮੈਨੂੰ ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸਾਮ ਦੀ ਘਟਨਾ ਯਾਦ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਅਸੀਂ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਰਾਜ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੈਂਸਰ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਸੰਬੋਧਨ ਵਿੱਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਆਖਰੀ ਸਾਲ ਸਿਹਤ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹੈਲਥਕੇਅਰ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇਖਭਾਲ ਨੂੰ ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਅਤੇ ਕਿਫਾਇਤੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯਤਨ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਲੜ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਡੂੰਘੀ ਹਮਦਰਦੀ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਸਨ।
ਮੈਂ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਜੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਦਵਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਯਾਦ ਕਰਦਾ ਹਾਂ – ਉਹ ਅਕਸਰ ਮੈਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੁੱਦਿਆਂ ‘ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਹੋਣ, ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕਰਨ ਜਾਂ ਚੋਣ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਧਾਈ ਸੰਦੇਸ਼ ਭੇਜਦੇ ਹੋਣ।
ਕੁਝ ਹਫ਼ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ, ਮੈਂ ਸਪੇਨ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਪੇਡਰੋ ਸਾਂਚੇਜ਼ ਦੇ ਨਾਲ ਵਡੋਦਰਾ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਫੈਕਟਰੀ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਫੈਕਟਰੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੀ-295 ਜਹਾਜ਼ ਬਣਾਏ ਜਾਣਗੇ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਹੀ ਇਸ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਮੈਨੂੰ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਬਹੁਤ ਕਮੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਵੀ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਜਿਸਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਲਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਜਿੱਥੇ ਵਪਾਰ, ਚੰਗੇ ਕੰਮ ਲਈ ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰੇ, ਜਿੱਥੇ ਹਰੇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦੀ ਕਦਰ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਜਿੱਥੇ ਤਰੱਕੀ ਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਦੁਆਰਾ ਮਾਪਿਆ ਜਾਵੇ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਜੀ ਅੱਜ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਹਾਰਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਸਾਕਾਰ ਕੀਤੇ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਿਹਤਰ, ਦਿਆਲੂ ਅਤੇ ਆਸ਼ਾਵਾਦੀ ਧਰਤੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਧੰਨਵਾਦੀ ਰਹਿਣਗੀਆਂ।
ਹਿੰਦੂਸਥਾਨ ਸਮਾਚਾਰ
